Από πολύ μικρή ηλικία, τα παιδιά παρατηρούν κάθε μας κίνηση, κάθε μας σχόλιο και μαθαίνουν να «διαβάζουν» το σώμα μας — και το δικό τους. Το πώς μιλάμε για το φαγητό, το σώμα μας ή το δικό τους αφήνει μόνιμα αποτυπώματα. Αυτά δεν ξεχνιούνται ποτέ και συχνά καθορίζουν τη σχέση τους με τον εαυτό τους, με το φαγητό και με το σώμα τους στην εφηβεία και την ενηλικίωση.
Τα παιδιά μαθαίνουν από τα μάτια των γονιών
Κάθε σχόλιο τύπου «Μην τρως πολύ», «Πρέπει να αδυνατίσεις» ή «Θα παχύνεις» λειτουργεί σαν «χαραγμένο μήνυμα». Τα παιδιά ηλικίας 3–10 ετών απορροφούν αυτά τα μηνύματα ως προσωπική τους αξία και συχνά τα εσωτερικεύουν με τρόπο που επηρεάζει την αυτοεκτίμηση και τη σχέση τους με το σώμα.
Η έρευνα δείχνει ότι η θετική στάση των γονιών προς το σώμα και η αποφυγή συγκρίσεων ή επικριτικών σχολίων είναι καθοριστική για την υγιή ανάπτυξη της αυτοεκτίμησης των παιδιών.
Η σχέση με το φαγητό και την αυτοεκτίμηση
Τα σχόλια των γονιών δεν επηρεάζουν μόνο την αυτοεκτίμηση αλλά και τη σχέση του παιδιού με το φαγητό. Τα παιδιά που μεγαλώνουν με αρνητικά σχόλια τείνουν να αναπτύσσουν περιοριστική ή υπερβολική σχέση με το φαγητό στην εφηβεία και στην ενήλικη ζωή.
Πώς επηρεάζεται η αντίληψη του εξωτερικού εαυτού
Τα παιδιά δημιουργούν το «εξωτερικό εγώ» τους βασιζόμενα στα μάτια των γονιών και στο κοινωνικό τους περιβάλλον. Ακόμα και σχόλια τρίτων, π.χ. συγγενών ή συνομηλίκων, λειτουργούν ενισχυτικά ή καταστροφικά. Σημαντικό είναι να μάθουν να τα διαχειρίζονται:
- Εξηγώντας τι είναι προσωπικό και τι σχόλιο χωρίς βαρύτητα.
- Ενισχύοντας τη συνοχή και την αυτοεκτίμησή τους μέσω θετικών μηνυμάτων στο σπίτι.
Πρακτικές λύσεις για γονείς
- Αποφύγετε οποιοδήποτε σχόλιο για το βάρος ή την εμφάνιση του παιδιού — και μπροστά σε τρίτους.
- Επικεντρωθείτε σε δεξιότητες και συναισθήματα αντί για εμφάνιση.
- Δώστε το καλό παράδειγμα: μιλήστε θετικά για το σώμα σας.
- Διδάξτε τα παιδιά να ακούνε το σώμα τους και να κάνουν επιλογές που τους κάνουν να νιώθουν καλά, δίνοντας έμφαση στην υγεία και τη χαρά της κίνησης, όχι στην απώλεια κιλών ή την εμφάνιση.
- Δημιουργήστε δραστηριότητες που ενισχύουν τη χαρά και την αυτοπεποίθηση, όχι την πίεση για εμφάνιση.
Συνέπειες αν παραβλεφθούν
Αρνητικά σχόλια και ανεπαρκής καθοδήγηση μπορεί να οδηγήσουν σε:
- Χαμηλή αυτοεκτίμηση και ανασφάλεια.
- Διατροφικές διαταραχές στην εφηβεία και ενηλικίωση.
- Αρνητική σχέση με το σώμα και την κοινωνική εικόνα.
- Δυσκολία στη διαχείριση σχολίων τρίτων στο μέλλον.
Η εικόνα σώματος των παιδιών χτίζεται από πολύ νωρίς και τα μάτια των γονιών είναι ο πρώτος καθρέφτης. Με αγάπη, προσοχή και καθημερινά πρακτικά βήματα, οι γονείς μπορούν να δώσουν στα παιδιά τους αυτοεκτίμηση, υγιή σχέση με το φαγητό και το σώμα τους, και τα εργαλεία να αντιμετωπίσουν τον κόσμο με σιγουριά και θετική αυτοαντίληψη.
