Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντονων αλλαγών, όπου η αυτοεκτίμηση μπορεί να ταλαντεύεται. Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης όπως Instagram και TikTok έχουν φέρει νέες προκλήσεις, καθώς τα παιδιά συχνά συγκρίνουν τον εαυτό τους με «ιδανικές» εικόνες φίλων ή influencers. Οι νέες έρευνες του 2025 δείχνουν ότι αυτή η σύγκριση μπορεί να δημιουργεί παραπλανητικές εντυπώσεις, οδηγώντας σε ανασφάλεια και χαμηλή αυτοεκτίμηση.
Τα social media δεν είναι «κακά» από μόνα τους, αλλά η συνεχής έκθεση σε καλοστημένες, φιλτραρισμένες εικόνες μπορεί να παραμορφώσει την αντίληψη των εφήβων για την πραγματικότητα. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες:
- Παραπλανητικές εντυπώσεις: Οι έφηβοι βλέπουν εικόνες τελειότητας που σπάνια ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα, δημιουργώντας πίεση να μοιάσουν σε πρότυπα που δεν υπάρχουν.
- Επηρεασμένη αυτοεκτίμηση: Οι έφηβοι που αφιερώνουν περισσότερες ώρες σε social media συχνά νιώθουν ανεπαρκείς ή συγκρίνονται υπερβολικά με τους άλλους.
- Ψυχολογική υποστήριξη: Οι νέες στρατηγικές ενδυνάμωσης περιλαμβάνουν τεχνικές γνωστικής αναδόμησης, mindfulness και καθοδήγηση στην κριτική σκέψη απέναντι στα posts.
Συμβουλές και ασκήσεις για ενίσχυση της αυτοεκτίμησης χωρίς απαγορεύσεις στην τεχνολογία:
- Καθημερινό ημερολόγιο θετικών γεγονότων: Γράψε 3 πράγματα που σε έκαναν υπερήφανο κάθε μέρα.
- Αναγνώριση παραπλανητικών εικόνων: Συζητήστε με τους εφήβους ότι οι εικόνες στο Instagram/TikTok είναι φιλτραρισμένες και συχνά παραπλανητικές.
- Μικροστόχοι αυτοβελτίωσης: Θέσε ρεαλιστικούς στόχους, π.χ. βελτίωση μιας δεξιότητας ή άθληση, αντί για εμφάνιση.
- Αλληλεπίδραση εκτός οθόνης: Ενθαρρύνετε δραστηριότητες χωρίς οθόνη που ενισχύουν την αυτοεκτίμηση, όπως αθλητισμό, μουσική ή εθελοντισμό.
- Αναστοχασμός πριν τη σύγκριση: Προτρέψτε τα παιδιά να αναρωτιούνται «Πόσο αντιπροσωπευτική είναι αυτή η εικόνα της πραγματικότητας;».
Η αυτοεκτίμηση των εφήβων μπορεί να ενισχυθεί χωρίς να αποκλειστούν τα social media. Η ενημέρωση για τις παραπλανητικές εντυπώσεις και η καλλιέργεια δεξιοτήτων κριτικής σκέψης βοηθούν τα παιδιά να βλέπουν τα social media με πιο ρεαλιστικό μάτι, μειώνοντας την ανασφάλεια και ενισχύοντας την ψυχική τους υγεία.
Πηγές επιστημονικής τεκμηρίωσης
- Αμερικανική Ψυχολογική Εταιρεία – «Έφηβοι και Social Media», 2025
- Πανεπιστήμιο Χάρβαρντ – «Η Επίδραση των Social Media στην Αυτοεκτίμηση των Εφήβων», 2025
- Βρετανική Εταιρεία Ψυχικής Υγείας Εφήβων – «Παραπλανητικές Εντυπώσεις και Ανάπτυξη Εφηβικής Αυτοεκτίμησης», 2025
